Μια από τις πιο γνωστές δημοσιογράφους της Τουρκίας, η Ασλι Αϊνταντασμπάς, μιλάει για το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου.
«Ολα δείχνουν ότι τα ευρωπαϊκά όνειρά μας έχουν πεθάνει», λέει μιλώντας στην «Κ», λίγο πριν από το δημοψήφισμα της ερχόμενης Κυριακής, μια από τις πιο γνωστές δημοσιογράφους της Τουρκίας, η αρθρογράφος της «Τζουμχουριέτ» και αναλύτρια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, Ασλι Αϊνταντασμπάς. Παρά το γεγονός ότι το «Οχι» δεν προβάλλεται από τα μέσα ενημέρωσης, δεν έχει ηγέτη, αλλά ούτε και χρηματοδότηση, δείχνει να επικρατεί στις μεγάλες πόλεις, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, τονίζει η Αϊνταντασμπάς, επισημαίνοντας ότι στο άλλο στρατόπεδο, η κυβέρνηση κάνει πολύ έντονη προεκλογική εκστρατεία, χρησιμοποιώντας όλα τα κρατικά μέσα αλλά και οικονομικά κίνητρα, με αποτέλεσμα οι δημοσκοπήσεις να καταγράφουν ένα οριακό σκηνικό, αν και, όπως λέει, πολλοί φοβούνται να αποκαλύψουν τις προθέσεις τους.
Αναφερόμενη στη σημερινή Τουρκία, υπογραμμίζει ότι «έχει επιστρέψει στο σημείο που βρισκόταν την περίοδο της δεκαετίας του ’90, και αυτό ισχύει και για τις σχέσεις με την Ελλάδα», αφήνοντας μια, έστω και μικρή, χαραμάδα ελπίδας λέγοντας πως εάν ο Ερντογάν χάσει, ίσως υιοθετήσει πιο συναινετική συμπεριφορά έναντι της Ευρώπης και σε ζητήματα όπως το Κυπριακό και το Κουρδικό.
– Ποιο είναι το κλίμα στην τουρκική κοινωνία λίγο πριν από το δημοψήφισμα;
– Η τουρκική κοινωνία είναι πολύ διχασμένη εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα. Πολλοί στο εξωτερικό πιστεύουν ότι ο Ερντογάν είναι ένας πολύ ισχυρός ηγέτης. Αλλά η αλήθεια είναι πως αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι ότι είναι πολύ διχαστικός. Ο μισός πληθυσμός τον αγαπά και ο άλλος μισός τον απεχθάνεται. Εκεί βρισκόμαστε.
– Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις;
– Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια διαίρεση που αντανακλά αυτό που σας είπα προηγουμένως, μια κοινωνία απόλυτα διχασμένη. Υπάρχει σαφώς μια αίσθηση υπέρ του «Οχι» στις μεγάλες πόλεις, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, αλλά η κυβέρνηση κάνει πολύ έντονη προεκλογική εκστρατεία για να την ανατρέψει. Πριν από ένα μήνα, ακόμα και τα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος θα αναγνώριζαν ότι προηγείται το «Οχι». Σήμερα, ύστερα από μήνες έντονης προεκλογικής εκστρατείας εκ μέρους του ΑΚΡ, το οποίο χρησιμοποιεί όλα τα κρατικά μέσα αλλά και πολλά οικονομικά κίνητρα, οι συσχετισμοί είναι αβέβαιοι και η διαφορά φαίνεται να είναι πλέον μικρή. Η προεκλογική εκστρατεία υπέρ του «Ναι» είναι πολύ έντονη στους δρόμους, ενώ αντίθετα η προβολή του «Οχι» είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Δεν έχει πρόσωπο, ούτε ηγέτη. Επίσης, δεν έχει καμία χρηματοδότηση. Συνήθως δεν επιτρέπονται διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ενώ δεν προβάλλεται καθόλου στα μέσα ενημέρωσης.
– Πόσο αξιόπιστες είναι οι δημοσκοπήσεις;
– Είναι λίγο δύσκολο να διαβάσει κανείς τις πραγματικές σκέψεις της κοινωνίας. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι οι ερωτώμενοι δεν αποκαλύπτουν τις προθέσεις τους στις εταιρείες δημοσκοπήσεων. Υπάρχει ένα τεράστιο τμήμα της κοινωνίας που παραμένει αναποφάσιστο, ενώ οι δημοσκόποι επισημαίνουν επίσης ότι πολλοί άνθρωποι φοβούνται να αποκαλύψουν τις προθέσεις τους.
– Ποια στάση θα τηρήσουν οι Κούρδοι;
– Οι βουλευτές του φιλοκουρδικού κόμματος HDP που θα υποστήριζαν ανοικτά και δυναμικά την προεκλογική εκστρατεία υπέρ του «Οχι», συμπεριλαμβανομένου και του ηγέτη τους Σελαχεντίν Ντιμιρτάς, είναι όλοι στη φυλακή.
– Τι θα σήμαινε για την Τουρκία, αλλά και την περιοχή, η επικράτηση του «Ναι»;
– Μια ψήφος υπέρ του «Ναι» θα σήμαινε τη συνέχιση της σημερινής τουρκικής πολιτικής, αλλά θα είχε ως αποτέλεσμα να υιοθετήσει η Ευρώπη πιο σκληρή στάση έναντι της Τουρκίας. Η Επιτροπή της Βενετίας μελέτησε σε βάθος τις προτεινόμενες συνταγματικές τροπολογίες και έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι θα δημιουργήσουν καθεστώς ενός ανδρός και περαιτέρω διολίσθηση προς τον αυταρχισμό. Αυτές είναι δικές τους διατυπώσεις. Ετσι, η Ε.Ε. ακόμα κι αν δεν θα ήθελε να πλήξει τις σχέσεις με τον Ερντογάν, δεν μπορεί να αγνοήσει τις εκθέσεις της Επιτροπής της Βενετίας. Θα ανέμενα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ανανεώσει την απόφασή του να παγώσει το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας για την Τουρκία, και στην πορεία, σε ένα ή δύο χρόνια, θα τεθεί προς συζήτηση ο πλήρης τερματισμός του.
– Και αν κερδίσει το «Οχι»;
– Αν επικρατήσει το «Οχι», θα πιεσθεί ο Ερντογάν ώστε να είναι λίγο πιο συναινετικός στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Θα χρειαστεί νέους συμμάχους για να παραμείνει στην εξουσία και να ισχυροποιήσει την εκλογική του βάση μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές, το 2019. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανό ότι θα αρχίσει να παίρνει αποστάσεις από την εθνικιστική ρητορική και τη συνεργασία με το MHP και ίσως επιστρέψει σε μια προσπάθεια συνεννόησης με τους Κούρδους. Αλλά κανείς δεν ξέρει. Αυτές προς το παρόν είναι απλώς εκτιμήσεις. Το βέβαιο είναι ότι έχει ανάγκη να παραμείνει στην εξουσία και θα αναζητήσει τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να το πετύχει.
– Πώς διαγράφεται το μέλλον των σχέσεων της Τουρκίας με τη Γερμανία, την Ολλανδία, αλλά και την Ε.Ε.;
– Η Τουρκία θα συνεχίσει να έχει προβλήματα με την Ευρώπη, τόσο με μεμονωμένες χώρες όσο και με την Ενωση, για όσο διάστημα συνεχίζει να κινείται στον δρόμο του αυταρχισμού, της εσωστρέφειας και μιας αντιδυτικής προσέγγισης. Δύσκολα η ενταξιακή πορεία θα αντέξει μερικά ακόμα επεισόδια όπως αυτά που είχαμε πρόσφατα. Εάν υπήρχε μια τάση να επιστρέψει η χώρα στη μεταρρυθμιστική διαδικασία, τότε τα πράγματα με την Ευρώπη θα βελτιώνονταν. Αλλά όλα δείχνουν ότι τα ευρωπαϊκά όνειρά μας έχουν πεθάνει. Από εδώ και στο εξής η σχέση της Ε.Ε. με την Τουρκία θα περιορίζεται σε συναλλαγές σε συγκεκριμένους τομείς.
Οι σχέσεις με την Ελλάδα
– Οι σχέσεις με την Ελλάδα;
– Θα ακολουθήσουν την πορεία των σχέσεων με την Ευρώπη. Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα θα αισθανόταν πολύ άνετα με έναν γείτονα που βιώνει μια εθνικιστική, αντιδυτική αναζωπύρωση και βρίσκεται σε σύγκρουση με όλους τους γείτονές του. Σε γενικές γραμμές, η Τουρκία έχει επιστρέψει στο σημείο όπου βρισκόταν την περίοδο της δεκαετίας του ’90, και αυτό ισχύει και για τις σχέσεις με την Ελλάδα.
– Βλέπετε προοπτικές λύσης του Κυπριακού;
– Εχω την αίσθηση ότι υπάρχει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» μετά το δημοψήφισμα της επόμενης Κυριακής. Αυτή τη στιγμή είναι σαφές ότι οι Τουρκοκύπριοι επιθυμούν λύση περισσότερο από την Τουρκία. Αλλά μετά το δημοψήφισμα, ειδικά εάν επικρατήσει το «Οχι», ο Ερντογάν μπορεί να αισθανθεί την ανάγκη να κάνει μια νέα αρχή στις σχέσεις με τη Δύση, και υπό αυτό το πρίσμα να δει την Κύπρο ως μια ευκαιρία. Αλλά δεν θα ξέρουμε μέχρι τη νύχτα της 16ης Απριλίου.
kathimerini.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου