Του Χρήστου Χωμενίδη
Προκαλούσε απορία το γεγονός ότι οι αλλεπάλληλοι κραδασμοί που υφίστατο η Ελλάδα κατά την τελευταία εξαετία δεν είχαν ανοίξει την όρεξη των άσπονδων φίλων και γειτόνων της. Τι χρεοκοπίες, τι μνημόνια, τι δημοψηφίσματα και capital control και οι Τούρκοι, αντί να εγείρουν απειλητικά τις αξιώσεις τους, μάς παρακολουθούσαν ανέκφραστοι! Μιά μονάχα από τις φορές που βρεθήκαμε στο χείλος του γκρεμού έτειναν χείρα βοηθείας -μας είπαν να μην προσβλέπουμε αποκλειστικά στη Δύση, ότι μπορούν κι εκείνοι να μάς συνδράμουν ανθρωπιστικά- μας το είπαν με ένα ύφος μεταξύ οίκτου και χλευασμού, ύφος που θύμιζε τον Κακό Λύκο ενώ καλόπιανε την Κοκκινοσκουφίτσα. Και ύστερα πάλι αιδήμων σιωπή...."Τους απορροφούν τα δικά τους προβλήματα" σκεφτόμασταν με ανακούφιση. "Ή κάποιοι, ισχυρότεροι, τούς κρατάνε, ώστε να μη διαταραχθεί η εύθραυστη ισορροπία τής περιοχής."
Έτσι μάλλον συνέβαινε. Κι έτσι όταν -μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου- ο Ερντογάν άλλαξε ρότα, αποφάσισε να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με όσους τον υπονόμευσαν και με όσους ανέχθηκαν την υπονόμευσή του, μάς πήραν σύντομα τα σκάγια. Το ισχυρότερο ιστορικό ταμπού στη νοτιανατολική Μεσόγειο, η Συνθήκη της Λωζάννης, αμφισβητήθηκε. Ό,τι γινόταν επί ενενήντα και πλέον χρόνια αποδεκτό ως ένας έντιμος συμβιβασμός μετονομάστηκε τις προάλλες σε ταπείνωση της Τουρκίας. Και αν ο Ερντογάν μπορεί να ρυθμίζει με ακρίβεια την ένταση και την εμβέλεια των λόγων του, να αφήνει περιθώριο για ερμηνείες και παρερμηνείες, να διατηρεί για τον εαυτό του το δικαίωμα της τακτικής αναδίπλωσης, το γεγονός παραμένει: Στη Συνθήκη της Λωζάννης μπήκε ερωτηματικό.
Ο Ερντογάν προξενεί αποστροφή σε όποιον έχει γαλουχηθεί με τις αρχές της ανεκτικότητας, της πολυπολιτισμικότητας, της ανοιχτής -με μια λέξη- κοινωνίας. Ο Ερντογάν και ο Πούτιν είναι οι επιφανέστεροι από τους μετανεωτερικούς ηγέτες, οι οποίοι εμφανίζουν ανατριχιαστικές ομοιότητες με ό,τι το προνεωτερικό: Το αυταρχικό τουτέστιν και το σκοταδιστικό. Δικαίως η Λεπέν, ο Τραμπ -και άλλοι, λιγότερο σημαίνοντες, εχθροί της παγκοσμιοποίησης- τους έχουν ρητά ή σιωπηλά για πρότυπο.
Ο Ερντογάν ωστόσο δεν κυβερνά για να περνάει η ώρα του. Διαθέτει ραχοκοκκαλιά και όραμα. Έχει ταχθεί εξ απαλών ονύχων στη μεταμόρφωση της Τουρκίας σύμφωνα με τα ιδεώδη του. Θα θυσιάσει τα πάντα, και τον εαυτό του ακόμα, στο βωμό του νέου οθωμανισμού. Θα εκμεταλλευτεί τα πάντα- τις ήρεμες περιόδους αλλά και τις κρίσεις- προκειμένου να επικρατήσει στο τέλος το δικό του.
Ποιό είναι σήμερα το αντίπαλο δέος του Ερντογάν στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου; Μια δράκα καταφερτζήδων, οι οποίοι αφού πρόθυμα αντάλλαξαν τα όποια ιδανικά τους με την εξουσία, απολαμβάνουν τώρα λαίμαργα τα δώρα της. Ανεπαρκείς διοικητικά πλην δαιμόνιοι τακτικιστές, ανακατεύουν διαρκώς την τράπουλα όχι σαν μετρ του καζίνο μα ως παπατζήδες. Διχάζουν και αφιονίζουν τους πολίτες θέτοντας έωλα διλήμματα - "Ή Εμείς ή Αυτοί". Επινοούν συνομωσίες, σαλπίζουν και εκστρατεύουν ενάντια σε ανεμόμυλους.
"Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση!" δανείστηκε προ μηνών ο επικεφαλής της κυβέρνησης των Αθηνών τη φράση του Μάο Τσε Τουνγκ. Αναφερόμενος στον εαυτό του, στους συντρόφους και στους συνεταίρους του, είχε απόλυτο δίκιο. Οι αναταραχές, οι συγκρούσεις, η γροθιά στο μαχαίρι αποτελούν τον προνομιακό τομέα τους. Το βούτυρο στο ψωμί τους. Να θυμηθούμε το "κάτσε καλά Γεράσιμε"; Τους "αγανακτισμένους"; Το κίνημα "δεν πληρώνω"; Ό,τι κατάφερε ο κύριος Τσίπρας και οι περί αυτόν το κατάφερε σε συνθήκες κρίσης.
Μία ελληνική ηγεσία με πρόγραμμα και πνοή θα θορυβούνταν από την αντι-Λωζανική ομιλία του Ερντογάν. "Εμείς πασχίζουμε να βγούμε από τη λάσπη κι ο Τούρκος φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν και μάς προσθέτει επιπλέον πονοκέφαλο;" θα σκεφτόταν. Και θα προσέβλεπε σε όποιον έχει τη δύναμη να του ξαναφορέσει χαλινάρι.
Οι Συριζανέλ, αντιθέτως, είδανε -πιθανολογώ- στην πρόκληση της Άγκυρας μια θαυμάσια εν δυνάμει ευκαιρία για τους ίδιους. Τι περισσότερο αποπροσανατολιστικό από τα εσωτερικά αδιέξοδα παρά μια ένταση στο Αιγαίο και στη Θράκη; Τι πιό συσπειρωτικό παρά ο κίνδυνος πολέμου;
Επικαλούμενοι την εξωτερική απειλή, ο πρωθυπουργός και ο υπουργός αμύνης θα ξεπλυθούν απ'τα ανομήματά τους και θα περιβληθούν το φωτοστέφανο των εθνικών ηγετών. Η αντιπολίτευση θα υποχρεωθεί να τους συνδράμει. Ο λαός να τους ακολουθήσει. Το ΝΑΤΟ και οι Αμερικάνοι θα παρέμβουν την ύστατη στιγμή για να προλάβουν τα χειρότερα. Έχει ξανασυμβεί.
"Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση". Προετοιμαστείτε για τα χειρότερα.
* Ο κ. Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου