Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι το πρώτο κύμα των πλειστηριασμών δεν πρέπει να ανησυχεί τους πολίτες, οι τράπεζες ετοιμάζονται για πολλαπλάσιους πλειστηριασμούς το 2017, καθώς έτσι εκτιμούν ότι μπορούν να εντοπίσουν τους «μπαταχτσήδες» ή «στρατηγικούς κακοπληρωτές».
Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, ένας στους έξι δανειολήπτες εμπίπτει στη συγκεκριμένη κατηγορία και σε αυτούς θα πρέπει να εστιάσουν οι τράπεζες. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ (SSM) ασκεί ασφυκτικές πιέσεις στις τράπεζες να κάνουν χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων και να εξαντλήσουν την αυστηρότητά τους. Διότι εκτιμάται ότι αν δεν εντοπιστούν αυτοί που μπορούν να πληρώσουν τότε δεν μπορεί να προχωρήσει ομαλά η διαδικασία διαχείρισης και να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs).
Σε πρόσφατο non paper, η κυβέρνηση θέλησε να υποβαθμίσει το θέμα των πλειστηριασμών, στηριζόμενη στις διατάξεις του Κώδικα Δεοντολογίας, στην έννοια του συνεργάσιμου δανειολήπτη και στην απαγόρευση μεταβίβασης δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία. Όμως, όπως ξεκαθάρισε ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γιάννης Στουρνάρας στην επιτροπή της Βουλής για τα δάνεια των κομμάτων και των ΜΜΕ, ο Κώδικας Δεοντολογίας παρέχει ένα μενού λύσεων και δεν δεσμεύσει νομικά τις τράπεζες. Αποτελεί δηλαδή «ηθική πίεση».
Οι τράπεζες δεν έχουν ακόμη καταφέρει να περιορίσουν ουσιαστικά τα «κόκκινα» δάνεια αλλά έχουν συμφωνήσει να τα μειώσουν κατά 40% μέσα σε τρία μόλις χρόνια (μέχρι το 2019). Κατά συνέπεια γνωρίζουν ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να υιοθετηθούν πιο δραστικά μέτρα από αυτά που έχουν ήδη εφαρμόσει, πόσω μάλλον όταν η διαδικασία θα παρακολουθείται στενά από τον SSM.
Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα φτάνουν τα 108 δισ. ευρώ, με το ποσοστό των NPEs στο 45,1%. Το ποσοστό των «κόκκινων» στεγαστικών διαμορφώνεται στο 41,8%, των καταναλωτικών στο 55,3% και των επιχειρηματικών στο 44,7%. «Πρωταθλητές» των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες με ποσοστό 67,2% και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με 59,9%. Το ποσοστό των μεγάλων επιχειρήσεων τοποθετείται στο 29,1%.
Οι τραπεζικές διοικήσεις έχουν επανειλημμένα εκφράσει την κοινωνική τους ευαισθησία και την πρόθεσή τους να εξαντλήσουν τα όρια του Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ, πριν προχωρήσουν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Θα εμμείνουν σε αυτή τη δέσμευση στο μέλλον και τι θα γίνει όταν τα δάνεια θα μεταβιβαστούν σε ξένα funds;
Θα πρέπει, λοιπόν, να γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται για μία διαδικασία, η πιστή εφαρμογή της οποίας εξαρτάται από την «ηθική» δέσμευση των τραπεζών. Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι όσο περνάει ο χρόνος και οι τράπεζες δεν επιτυγχάνουν τους στόχους που έχουν συμφωνήσει με τον SSM, τόσο θα «δοκιμάζεται» αυτή η... ηθική δέσμευση τήρησης του Κώδικα. Την ίδια ώρα, στο σχέδιο αντιμετώπισης των NPEs, προβλέπεται ότι οι τράπεζες θα «ανακτήσουν» περί τα 7 δισ. ευρώ από πλειστηριασμούς, ποσό που δεν αποκλείεται να αναθεωρηθεί στο μέλλον ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατούν στην οικονομία.
Επίσης, μία σημαντική πτυχή του Κώδικα αποτελεί η έννοια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι χωρίς να «παραβιάζεται» η διαδικασία που προβλέπει ο Κώδικας, οι τράπεζες μπορούν να αξιολογήσουν αν ένας δανειολήπτης έχει πραγματική αδυναμία ή εκμεταλλεύεται τις συνθήκες από το πόσο «συνεργάσιμος» είναι. Και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, υπάρχουν σκιές από τη στιγμή που η όλη διαδικασία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Κατά συνέπεια, τα περιθώρια «ελιγμών» είναι μεγαλύτερα για τις τράπεζες και όχι για τους δανειολήπτες, ακριβώς γιατί ο Κώδικας δεν τις δεσμεύει νομικά. Έχοντας, μάλιστα, οι τράπεζες κατά νου ότι πλησιάζουν τα stress tests του 2018, τότε δεν αποκλείεται να αναγκαστούν να κινηθούν ακόμη πιο αποτελεσματικά στην περίπτωση που δεν βοηθήσει η οικονομία ή λόγω άλλων παραγόντων δεν πιάνουν τους ενδιάμεσους στόχους μέσα στο 2017.
Σε ότι αφορά τις μεταβιβάσεις δανείων, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους Θεσμούς για το πλαίσιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν επιμείνει στην πλήρη απελευθέρωση της διαδικασίας. Από τη στιγμή δε, που τα funds ενδιαφέρονται κατά κύριο λόγο για την διαχείριση των απαιτήσεων και όχι την αγορά δανείων – αφού το ενδιαφέρον είναι περιορισμένο και οι προσφερόμενες τιμές πολύ χαμηλές – το υφιστάμενο πλαίσιο δεν απαγορεύει την εμπλοκή ξένων funds στη διαχείριση όλων – ανεξαιρέτως – των δανείων.
Ο διοικητής της ΤτΕ ανέφερε ότι εξετάζονται διάφορες λύσεις για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, ωστόσο δεν προβλέπεται να προταθεί κάποιο μέτρο πώλησης του δανείου στον δανειολήπτη πριν αυτό πέσει στα χέρια των funds, αλλά θα εφαρμοστεί ο Κώδικας Δεοντολογίας. Ειδικότερα για τα στεγαστικά, μία λύση που ήδη εφαρμόζεται αλλά σε περιορισμένη έκταση, είναι ο διαχωρισμός του δανείου με ταυτόχρονη απομείωση του χρέους.
Όταν ξεκινήσουν οι πωλήσεις δανείων – προβλέπονται ελάχιστες το 2017 και περισσότερες το 2018 και 2019 έως και 10 δισ. ευρώ – τα funds που θα τα αγοράσουν θα πρέπει να κινηθούν στο πλαίσιο του Κώδικα, χωρίς νομική αλλά με ηθική δέσμευση. Μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι δεν θα υπάρξουν φαινόμενα όπως αυτά που παρατηρήθηκαν στην Ισπανία;
liberal.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου